Mae’r Archesgob Mark O’Toole wedi rhannu’r newyddion llawen am greu Archesgobaeth newydd Caerdydd-Menyw, penderfyniad a gyhoeddwyd gan y Pab Ffransis ar 12 Medi, sy’n cyd-daro â Gwledd yr Enw Sanctaidd Mair. Bydd y cyhoeddiad hwn yn cael ei rannu mewn eglwysi ar draws y rhanbarth ar benwythnos 14-15 Medi ac mae’n nodi adeg bwysig i’r gymuned Gatholig yn Ne Cymru a Swydd Henffordd.
Diolchodd yr Archesgob Mark i’r Pab Ffransis am ei gefnogaeth a gwelodd y penderfyniad cyflym fel arwydd o ymddiriedaeth gan y Sanctaidd. Daw hyn ar ôl i Sesiynau Gwrando Agored gael eu cynnal yn gynharach eleni, lle bu clerigwyr a lleygwyr yn trafod undeb arfaethedig y ddwy esgobaeth.
Yn ei lythyr bugeiliol, myfyriodd yr Archesgob Mark ar y Forwyn Fair fel y disgybl cenhadol cyntaf, gan annog y gymuned i ddilyn ei hesiampl wrth gofleidio cenhadaeth Crist. Anogodd bawb i barhau i dyfu mewn ffydd a gwasanaeth, wedi’u hysbrydoli gan fywyd Mair.
Llythyr Bugeiliol at Archesgobaeth Caerdydd – Mynyw ar gyfer penwythnos 14/15 Medi
Brodyr a chwiorydd annwyl yng Nghrist
“Ave Maria – Henffych Mary!” Mae cyfarchiad yr Angel Gabriel i’n Harglwyddes Fendigaid wrth gwrs yn ddechrau gweddi werthfawr i bob un ohonom. Ledled De Cymru a Swydd Henffordd, mae gennym achos pellach i lawenhau yn y cyfarchiad nefol hwn wrth i’r dydd Iau diwethaf hwn, y 12fed o Fedi, Gŵyl Enw Sanctaidd Mair, y Tad Sanctaidd gyhoeddi creadigaeth ein ‘Archesgobaeth Caerdydd-Mynyw’ unedig.
Gwyddom, yn dilyn yr ymweliad nefol, mai Mair yw’r Disgybl Cenhadol cyntaf, gan redeg yn gyflym i ymweld a chyfarch ei chefnder Elisabeth gyda llawenydd mawr. Yn llawenydd ei ffydd ei hun, roedd hi eisiau bod yn agos at a chynorthwyo ei chefnder oedrannus, a oedd yn hŷn ei hun i roi genedigaeth i blentyn annisgwyl. Mae Mary yn amlygu’r cyfuniad o ffydd a gweithredoedd da y mae St James yn sôn amdanynt yn yr ail ddarlleniad heddiw. Mae hi’n profi ei ffydd i ni trwy ei gweithredoedd da.
Gwyddom, hefyd, fod Mair yno ar Ffordd y Groes, yn mynd gyda’i Mab yn ei Ddioddefaint a’i farwolaeth, yn derbyn ei Mab marw i’w breichiau cariadus gyda chariad dwfn mam a oedd wedi adnabod y llawenydd o’i grudu Ef fel babi ifanc. Mae Mair yn gwybod dirgelion trist yn ogystal â dirgelwch bywyd dynol. Fel y cyntaf o’r disgyblion, mae Mair yn ein dysgu ni i gyd i gyflawni’r gwahoddiad hwnnw gan yr Arglwydd yn yr Efengyl heddiw: “I fod yn ddisgybl i mi, rhaid iti godi dy groes a’m canlyn”. Roedd Mair yn gwybod ac yn byw hyn o’r tu mewn.
Dyma pam ei bod yn llawenydd inni dderbyn penderfyniad y Tad Sanctaidd i greu ein Harchesgobaeth unedig Caerdydd-Mynyw, ar Wledd Enw Sanctaidd Mair. Rydym yn hynod ddiolchgar i’r Pab Ffransis am wneud y penderfyniad hwn ac am ei arweiniad ysbrydoledig yn ein hannog i ‘fynd allan’ mewn cenhadaeth. Cawsom y penderfyniad hwn yn gyflymach nag a ragwelwyd. Credaf fod hyn yn arwydd o’r hyder sydd gan y Sanctaidd yn y broses yr ydym wedi ymgymryd â hi hyd yma. Hoffwn ddiolch i bob un ohonoch – lleygwyr ffyddlon, crefyddol, diaconiaid ac offeiriaid – am eich ymrwymiad, eich cefnogaeth a’ch anogaeth. Mae wedi helpu pob un ohonom i ddod yn fwy, ar lefel leol, yr hyn y mae’r Tad Sanctaidd yn ei wahodd gan yr holl Eglwys – i fod yn Eglwys synodal ar gyfer cenhadu.
Fe’n gwahoddir i wneud hynny’n fwy real yn y misoedd a’r blynyddoedd i ddod. Fe’n gelwir i barhau i gyd-gerdded ar hyd llwybr yr Efengyl, mewn deialog agored a ffydd, gan geisio edrych ar sut y gallwn, fel Mair, ddyfnhau ein perthynas ag Iesu, ac ar yr un pryd, ddwyn tystiolaeth iddo trwy ein daioni yn gweithio.
Yn rhagluniaethol, hefyd, daw’r penderfyniad hwn ynghylch creu Archesgobaeth newydd Caerdydd-Mynyw, wrth i’r Eglwys gyfan baratoi ar gyfer Blwyddyn y Jiwbilî, a’i thema yw “Pererinion Gobaith”. Mair oedd y Pererin Gobaith cyntaf oherwydd derbyniodd Iesu yn gwbl agored a daeth ag Ef, mewn Gobaith, ar unwaith i’r rhai o’i chwmpas. Gall hi helpu pob un ohonom i dyfu yn ein perthynas â, a chariad at Iesu. Gall hi roi’r dewrder inni gyflwyno Ei Mab o’r newydd i bawb yr ydym yn eu hadnabod ac yn dod ar eu traws, nad ydynt yn adnabod ei gariad Ef. Fel Mair, gadewch inni gael calon ar gyfer y rhai nad ydynt yn adnabod Iesu. Wrth ddod yn nes ato Ef ein hunain, bydded inni gael y gobaith a’r dewrder oedd gan Mair, i fynd allan at y rhai yn ein byd sydd mor ddirfawr angen cariad ei Mab yn eu bywydau. Iddi hi, mewn llawenydd a gobaith mawr, gweddïwn:
“Ave Maria – Henffych Mary,
Gyda llawenydd, derbyniasoch gyfarchiad a neges yr Angel. Fe redaist yn gyflym fel pererin gobaith at dy gefnder i rannu gyda hi Newyddion Da yr Iachawdwriaeth.
Gofynnwn i chi yn awr, i fod yn agos atom ni i gyd yn Archesgobaeth Caerdydd-Mynyw. Dysg ni i fod fel tydi, i garu Iesu yn llwyr, ac i’w groesawu’n ddyfnach i’n bywydau. Cynorthwya ni i dderbyn ac ildio i ddirgelion llawen a blin ein bywyd, gan wybod fod cariad dy fam gyda ni a’th fod yn dangos i ni sut i ddilyn dy Fab.
Dyro inni’r dewrder i fod yn Bererinion Gobaith i’n byd heddiw, gan gyhoeddi Newyddion Da dy Fab bob amser. Gyda thi, bydded inni gyfodi’r rhai gostyngedig, porthi’r newynog, croesawu’r dieithryn, cysuro’r marw, bod yn drugarog wrth bawb, fel y byddwn un diwrnod yn ymuno â thi ac â’th holl feibion a merched mewn syllu cariadus tragwyddol ar y wyneb dy Anwyl Fab, Ein Harglwydd lesu Grist. Amen.”
Boed i Dduw fendithio pob un ohonoch chi, eich teuluoedd a’ch anwyliaid. Gweddïwch drosof.
Yr eiddoch yn ymroddgar,
Archesgob Mark O’Toole
Archesgobaeth Caerdydd-Mynyw
